We hebben met zijn allen de mond vol van circulair denken, duurzaamheid en het gebruik van lokale, bio-based materialen. Een mooi voorbeeld van hoe je dat in de praktijk realiseert vonden we bij de Lamp-a-Terre. Veel duurzamer en circulairder kan het moeilijker worden dan bij deze lamp die het resultaat is van een intensieve samenwerking tussen het Brusselse BC Materials (van Architects & Studies en BC materials) en Micro Factory.
Bij de Lamp-a-Terre worden de grondstoffen letterlijk ‘om de hoek’ gevonden. Zo bestaat de sokkel uit aangestampte aarde, die gerecupereerd wordt van op Brusselse werven. De lampenkap zelf is gemaakt van de invasieve plant Japanse duizendknoop. Waar het om draait bij dit ontwerp is zonneklaar: er wordt gefocust op het bestaan van lokale geo-based en bio-based materialen als bouwmateriaal en daarvan wil men de relevantie voor de hedendaagse globale samenleving in de kijker zetten.
Pure aarde van bouwplaatsen
Voor de inititiefnemers begon het bij de realisatie dat België jaarlijks ongeveer 37 miljoen ton aarde afgraaft en daarvan 70% dumpt of stort als afval. BC Materials begon daarom pure aarde van bouwplaatsen te transformeren tot lokale bouwmaterialen zoals kleipleisters, geperste aardeblokken en aangestampte aarde voor muren en vloeren. Deze producten zijn circulair, koolstofneutraal, gezond en bezitten een minimum aan grijze energie.
Nog interessanter wordt het als we de initiatiefnemers horen beklemtonen dat ze ook denken aan de bredere context van de circulaire economie. Dit betekent niet enkel dat ze hun producten vermenigvuldigd willen zien naar een breder publiek, maar dat ze tegelijkertijd het enthousiasme voor toekomstbestendige bouwmethoden een ruimer verspreidingsgebied willen bezorgen. Een en ander betekent dat het ontwerp van de Lamp-a-Terre zo bedacht werd dat het haalbaar is om die in een workshop door enthousiastelingen te produceren.
Gedeelde productiewerkplaats
In dit geval wordt er geproduceerd en ontwerpen in samenwerking met een gedeelde productiewerkplaats en gemeenschap, gebaseerd op participatie. Makers en ambachtslieden met verschillende specialiteiten en achtergronden delen er speciale ruimtes.
Deze workshops vinden plaats bij Micro Factory, een makersspace in Brussel die creatie en gezamenlijke productie stimuleert. Hier maken deelnemers kennis met verschillende productietechnieken, zoals slijpen, lassen, elektrische bedrading, waterstraal en lasersnijden. De ruimte is georganiseerd rond verschillende ateliers en evolueert volgens de initiatieven en behoeften van de leden met verschillende achtergronden en expertises. Ze nemen allemaal actief deel aan de goede werking van de ruimte, die de volgende gebieden omvat: hout, metaal, digitale fabricage, elektronica, zeefdruk, textiel en keramiek. Door ruimte en machines te delen, worden expertise machines, gereedschappen en kennis breder beschikbaar.
NotWeed papier
Bij deze lamp tot slot nog wat extra informatie over het papier dat gekozen werd voor de lampenkap. Men gebruikte NotWeed papier, het eerste papiermerk dat inspeelt op het wereldwijde milieuprobleem veroorzaakt door invasieve planten en er een kans voor papierproductie van maakt. Dit nieuwe merk van NGO Trajna, gevestigd in Ljubljana (Slovenië) werd opgericht om inspanningen te ondersteunen voor de ontwikkeling van creatieve en duurzame oplossingen voor invasieve planten en de papierproductie. Bloeiend onkruid op stedelijke braakliggende terreinen wordt gebruikt als alternatieve bron van cellulose bij de halfindustriële papierproductie.
Meer informatie: www.bcmaterials.org en www.microfactory.be/nl_BE
